Mapa Podkarpacia OnLine

Zanim kupisz mapę – porady i informacje o mapach.
Mapa turystyczna (topograficzna) jest jednym z najważniejszych elementów turysty. Wraz z kompasem bądź też GPSem stanowi komplet przydatnych instrumentów do nawigacji i orientowania się w terenie, zarówno górskim jak i nizinnym. Szczególnie przydatna staje się podczas wędrówek w terenie zalesionym i nocą, kiedy nawigacja jest utrudniona. Jednym słowem: mapa jest pomniejszonym w skali obrazem terenu, który został naniesiony na arkusz papieru (lub coraz częściej nośnik elektroniczny) przy pomocy odpowiednich symboli.
Jej jakość i rodzaj mają duże znaczenie, o czym chyba nie trzeba nikogo przekonywać. Dobra umiejętność odczytywania mapy, ogromnej ilości zakodowanych w niej wiadomości, pozwala na zdobycie większej wiedzy o danym terenie, a tym samym na bardziej świadome poruszanie się po nim.

Agencja Reklamowa Provision poleca: litery świetlne, kasetony podświetlane, reklamy świecące, podświetlane litery, pylony i totemy reklamowe. Więcej na naszej stronie: http://provision.net.pl/

Poniżej kilka kryteriów na które powinniśmy zwrócić szczególną uwagę:

Obszar. Pierwszą i najważniejszą rzeczą jest sprawdzenie czy wybrana przez nas mapa obejmuje w całości obszar, którym jesteśmy potencjalnie zainteresowani. Może się bowiem okazać, iż dane wydawnictwo tylko w połowie zaspokoi nasze potrzeby, a do pełni sukcesu będziemy potrzebować drugiej części mapy. Zdarza się często, że niektóre mapy robione są dwustronnie. Na ten fakt także musimy zwrócić uwagę gdyż może się tak zdażyć, że nasza całodniowa wyprawa przebiegać będzie kantem mapy a na odwracanie jej na różne strony stracimy więcej czasu niż na naszą wędrówkę.:-) Dodatkowym minusem takiego obracania mapy (dla osób niewprawionych w nawigacji) może być problem z jej zorientowaniem w terenie, co może się skończyć w przykry sposób. Dlatego starajmy się wybierać te mapy, które pozwolą nam w łatwy sposób pracować z nimi i orientować je w terenie.

Treść turystyczna. Kolejnym ważnym elementem, który może nam pomóc nie tylko w wędrówce, ale i w zwiedzaniu to treść turystyczna naniesiona na mapę. Oczywiście dla każdej grupy turystów będą inne kryteria wyboru podyktowane ich własnymi upodobaniami lub hobby. Inna mapa będzie dobra dla turysty-piechura, inna dla krajoznawcy a jeszcze inna dla rowerzysty. Jeżeli chodzi o sam rodzaj mapy to dużą popularnością cieszą się mapy topograficzne, o zwiększonej dokładności. Zwróćmy uwagę na sposób, w jaki te oznaczenia są naniesione, czy granice parków nie pomylą nam się z szlakiem turystycznym lub granicą państwa, czy obskurnie naniesiony symbol muzeum, schroniska lub hotelu nie spowoduje, iż nie będziemy w stanie odczytać innych informacji. Poprawnie naniesione oznaczenia powinny nie kolidować i nie utrudniać nam odczytywania mapy. Szczególnie dotyczy to przebiegów dróg, ścieżek i szlaków.

Skala mapy. Jest to bardzo ważny parametr, którym każdy turysta, kupujący mapę, powinien się kierować. Musimy zadać sobie pytanie: jak bardzo szczegółowe informacje chcę odnaleźć na mapie? W przypadku, kiedy chce mieć ich więcej, to dobrym rozwiązaniem jest wybór skali 1:25 000. Jeżeli spodziewamy się znaleźć na mapie naprawdę „każdy kamień” możemy pokusić się o kupienie mapy wojskowej – topograficznej w skali 1:10 000. Jednocześnie musimy liczyć się z tym, że im mniejsza skala (mapa dokładniejsza) tym więcej map musimy ze sobą nosić, ponieważ interesujące nas np. pasmo górskie może znajdować się na kilku nawet odrębnych arkuszach. Nie bez znaczenia jest też w tym przypadku cena. Zazwyczaj mapy topograficzne o dużej dokładności są kilkukrotnie droższe od tych ogólnie dostępnych w kioskach.
Tak więc dobranie mapy odpowiedniej do naszych potrzeb może nam sprawiać na początku trochę trudności. Mamy więc nadzieję, że nasza pomoc okaże się przydatna. Najbardziej optymalne wydają się być mapy rysowane w skali 1:25 000, 1:50 000 oraz 1:75 000. Są one kompromisem pomiędzy ilością szczegółów a rozmiarem arkusza papieru. Niestety musimy się liczyć z tym, iż chcąc mieć mapę Bieszczadów lub Beskidu Niskiego o dobrej jakości będziemy musieli mieć przy sobie kilka map. Przykładowo: aby mieć przy sobie jedną mapę Beskidu Niskiego (na jednym arkuszu), obejmującą swoim zasięgiem obszar od Komańczy na wschodzie po Krynice na zachodzie musimy wybrać mapę w skali 1:125 000. Jeżeli natomiast weźmiemy do ręki mapę Bieszczadów, to obszar od Ustrzyk Górnych na wschodzie i Komańcze na zachodzie, oraz Lesko na północy zmieści nam się na mapie w skali 1: 75 000. Mapy te (1:75 000 i 1:125 000)pozwalają na odczytanie wielu szczegółów, a równocześnie obejmują stosunkowo dużą powierzchnię gór. Niestety skala ta nie pozwala na precyzyjną wędrówkę z kompasem a także możemy spotkać się z wieloma przekłamaniami oraz brakami strategicznych punktów. Wybierając się na pieszą lub rowerową wędrówkę radzimy zabrać ze sobą dwa rodzaje map: o skali 1:25 000 – jako mapę dokładną, z duża ilością treści turystycznej i dokładnym odwzorowaniem topograficznym, oraz mapę w skali 1:75 000 lub 1:100 000 (max 1:125 00) – poglądową. Pierwsza z nich pozwoli nam na precyzyjne określenie naszego miejsca położenia, wskaże maksymalnie dużo szczegółów a druga pozwoli ogólnie zorientować się w terenie, da szerszy pogląd na najbliższą okolicę i pokaże kompletny obraz pasma górskiego, krainy geograficznej itp. W turystyce pieszej czy też rowerowej nie ma sensu używanie map o skali powyżej 1:125 000. Mała dokładność tych map sprawia, że nie nadają się one do wędrówek, ale raczej jako mapy samochodowe do określenia najlepszej trasy dojazdu.
Podsumujmy nasze rozważania na temat „skali”: wybór mapy o właściwej skali zależy głównie od rodzaju turystyki jaki chcemy uprawiać. Jeżeli zamierzamy zrobić objazdówkę autem na odcinku kilkudziesięciu kilometrów nie zaopatrujmy się mapy w skali poniżej 1:75 000 bo może się okazać, że braknie nam miejsca w samochodzie na rozłożenie map, a na dodatek nie nadążymy z ich otwieraniem i śledzeniem trasy przejazdu. Odwrotna sytuacja będzie w przypadku kiedy na trasę ruszamy rowerem bądź pieszo. Z mapą samochodową możemy nie odnaleźć wielu polnych dróg i ścieżek, którymi moglibyśmy wędrować z kompasem i mapą w ręce.

Data wydania. Osoby ukierunkowane na aktualną treść turystyczną i krajoznawczą powinny zwrócić uwagę, kiedy mapa była wydana lub na datę jej ostatniej aktualizacji. Może się tak zdarzyć, iż podróż z najnowszym przewodnikiem i starą mapą znacznie utrudni nam wędrówkę oraz odnalezienie interesujących nas miejsc.

Wydawca. Teren Podkarpacia upodobało sobie kilka wydawnictw.
Minęły już czasy, kiedy mieliśmy 2 mapy: jedną Beskidu Niskiego i drugą Bieszczadów. Dziś możemy wybierać pomiędzy mapami OPGK z Rzeszowa, wydawnictwa Compass z Krakowa, mapami Rewasza czy też PPWK z Warszawy. Uważajmy na mapy „reklamówki” rozdawane często lub dawane gratis przez firmy. Często bowiem zamiast zaznaczonego atrakcyjnego miejsca w terenie znajdziemy punkt dealerski samochodów, stacje benzynową, a zamiast obszaru parku czy też rezerwatu – zasięg operatora telefonii komórkowej.

I pamiętajmy! Kto pyta nie błądzi!
Nie wstydźmy się przyznać do popełnionego błędu, nie wstydźmy się zawrócić. Nikt nie jest nieomylny. Jeżeli mamy wątpliwości, co do naszego położenia w terenie starajmy się je wspólnie przeanalizować, (jeżeli idziemy w grupie). Gdy podróżujemy sami tym bardziej nie starajmy się za wszelką cenę ufać swoim możliwościom i umiejętnościom. Pytajmy o drogę napotkanych ludzi, mieszkańców. Pomoże nam to zaoszczędzić sił, nerwów (swoich i bliskich osób, które z nami przemierzają trasę) a także nie narazi GOPRu lub innych służb na poniesienie kosztów związanych z akcją ratunkową. Uwagi te dotyczą szczególnie osób uprawiających piesze wędrówki zimą. Pamiętajmy: jeżeli wybieramy się w samotną wędrówkę koniecznie starajmy się powiadomić kilka osób o naszej trasie.

Nowinki techniczne. Coraz częściej w nasze życie wkraczają nowinki techniczne. Sporo zafascynowanych „gadżetami” osób przemierza szlaki górskie i ostępy leśne. Nie dziwi już niekogo, dzwoniąca ze szlaku górskiego osoba, która swoimi przeżyciami chce podzielić się ze swoimi bliskimi. Telefony komórkowe wkroczyły w każdą dziedzinę naszego życia. Palmtopy, GPSy, notebooki – to urządzenia, które już dziś możemy zobaczyć w rękach turystów – „gadżeciaży”. Broń Boże nie staram się pomniejszyć użyteczności owych wynalazków, gdyż mogą one służyć pomocą i niekiedy wyratować z poważnych opresji. Dla osób posiadających odbiornik GPS wydane już zostały mapy przystosowane do współpracy z nimi (dużo wcześniej spotykane na Słowacji). Niedługo też powstanie i u nas osobny dział poświęcony technologi GPS, do którego lektury i redagowania już dziś zapraszamy.

I jeszcze jedna, myślę słuszna uwaga na koniec. Najprostszym sposobem oceny mapy jest poradzenie się kogoś kto zna dany teren, ewentualnie sami wybieramy dobrze znany nam rejon i porównujemy go z tym co widzimy na mapie. Jeżeli rok wcześniej byliśmy na polu namiotowym, sprawdźmy czy znajduje się ono na tej mapie. Jeżeli odnajdziemy kilka takich punktów (o których pamiętamy) możemy się domyślać iż pozostała część mapy także poprawnie odwzorowuje stan faktyczny.